Mirasçılık Belgesi (Veraset İlamı) Nedir? Nasıl Alınır?

Mirasçılık belgesi, ölen bir kimsenin mirası üzerinde hak sahibi olan kişileri göstermek üzere düzenlenen bir belgedir.

Mirasçılık belgesi, bir şahsın mirasçı olduğunu gösteren ve kanıtlayan belgedir. Mirasçılık belgesi, mirasbırakan ile mirasçılar arasındaki kanuni veya ölüme bağlı tasarrufla oluşan miras bağını gösterir. Mirasçılık belgesinde gösterilen mirasçının, aksi sabit oluncaya kadar mirasçı olduğu kabul edilir. Mirasçı olmak için; sağ olmak ve hak ehliyetine sahip olmak gerekir. Miras hükümleri, mirasçılık ve mirasın geçişi miras bırakanın ölüm tarihinde yürürlükte bulunan hükümlere göre belirlenir. Mirasçılık belgesinde, bütün mirasçıların adları ve payları tek tek gösterilmelidir, başka mirasçılık belgesine atıfta bulunularak mirasçılık belgesi verilemez. Mirasçılık belgesinde, payların toplamı paydaya eşit olmalıdır, açıkta pay kalmamalıdır (Y14HD-K.2019/1282).

Mirasçılar ve diğer tüm hak sahipleri, bir süreye bağlı olmadan her zaman mirasçılık belgesi (veraset ilamı) düzenlenmesini talep edebilirler.

Kimler Mirasçılık Belgesi Talep Edebilirler?

1. Yasal Mirasçılar: Ölenin herhangi bir yasal mirasçısı tek başına mirasçılık belgesi talep etmeye yetkilidir. Örneğin, birinci zümrede mirasbırakanın eşi ve 2 çocuğu mirasçı olarak kalmışsa, eş ve her çocuk ayrı ayrı mirasçılık belgesi düzenlenmesini talep edebilecektir.

2. Atanmış Mirasçılar: Vasiyetname veya miras sözleşmesi ile atanmış olan mirasçılar da mirasçılık belgesi isteyebilirler.

3. Vasiyet Alacaklıları: Mirasbırakanın vasiyetnamesinde vasiyet alacaklısı olarak görünen kimseler mirasçılık belgesi talep edebilir.

4. Mirasçılık Sıfatını Kaybedenler: Mirastan ıskat (mirasçılıktan çıkarma), mirastan feragat, mirastan yoksunluk, mirasın reddi gibi hukuki durumlarda bu işlemlerin ilgilisi olan kişiler de mirasçılık belgesi (veraset ilamı) çıkartılmasını talep edebilirler.

5. Mirasbırakanın veya Mirasçının Alacaklıları: Mirasbırakanın veya mirasçının alacakları da mirasçılık belgesi (veraset ilamı) çıkarılmasını talep edebilirler (İİK m.94). Alacaklıların mirasçılık belgesi isteyebilmesi için usulüne uygun icra takibi başlatılmış olması ve icra müdürlüğünden yetki vermesi veya mahkemede görülen bir davada alacaklıya mirasçılık belgesi çıkartması için yetki verilmesi gerekir.

Mirasçılık Belgesi Nereden ve Nasıl Alınır?

Mirasçılık belgesi, noterler veya sulh hukuk mahkemesi tarafından mirasçılık sıfatlarını gösterir biçimde düzenlenerek ilgililere verilmektedir (TMK m.598, Noterlik Kanunu m.71/a). Uygulamada, mirasçılık belgesi büyük çoğunlukla noterler tarafından verilmektedir. Mirasçılık belgesi, sulh hukuk mahkemesi tarafından verildiğinde uygulamada veraset ilamı olarak adlandırılmaktadır.

Noter, mirasçılık belgesi talebi üzerine nüfus kayıtlarını inceleyerek öncelikle ilgilinin yasal mirasçı olup olmadığını tespit eder. Mirasçılığın tespitinde ilgili tarafından sunulacak güncel nüfus kayıt örnekleri veya noter tarafından elektronik ortamda temin edilecek kayıtlar esas alınır. Nüfus kayıt örneğinin elektronik ortamda temin edilememesi halinde, bu kayıtlar noterce nüfus müdürlüğünden yazıyla da istenebilir. İlgilinin nüfus kayıtlarına göre yasal mirasçı olduğunun tespit edilmesi halinde özel kanunlardaki usuler de dikkate alınarak ilgiliye, miras paylarını gösterir mirasçılık belgesi ve suretleri verilir. (Mirasçılık Belgesi Verilmesi…Yönetmeliği m.4).